Συνέντευξη του Pascal Franchet από τον Dante Sanjurlo

 Η κρίση του δημόσιου χρέους είναι εντελώς αποκαλυπτική ότι είμαστε ακόμα πολύ μακριά από το τέλος της κρίσης

24 Ιουνίου 2010

Ερώτηση: Το χρέος των ευρωπαϊκών Κρατών πανικοβάλει ξαφνικά όλο το κόσμο. Γιατί; Και σε τι χρησίμεψαν τα χρήματα αυτού του χρέους;  Χρησιμοποιήθηκαν προς όφελος των πολιτών;

Απάντηση (Pascal Franchet) : Η κρίση του χρέους είναι αποκαλυπτική ότι η κρίση απέχει πολύ από το τερματισμό της. Οι επιθέσεις ενάντια στο ελληνικό δημόσιο χρέος καταδεικνύουν τη βούληση των χρηματαγορών και των εντολέων τους (οι τράπεζες αλλά και οι μεγάλες επιχειρήσεις) να ξαναρχίσουν το τρελό αγώνα δρόμου τους προς την πιο ακραία κερδοσκοπία, χωρίς αμφιβολία με τρόπο ακόμα χειρότερο από εκείνο που πυροδότησε τη χρηματιστική κρίση του 2007-2008.

Για να επιστρέψουμε στα ευρωπαϊκά δημόσια χρέη, είναι προφανές ότι δεν χρηματοδότησαν ποτέ μια κοινωνικά χρήσιμη επένδυση. Η μαζική προσφυγή των Κρατών στο δανεισμό δεν χρησίμεψε παρά για να σβήσει τα αλλεπάλληλα δημοσιονομικά ελλείμματα  από τις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Και στην αφετηρία των μαζικών προσφυγών στο δανεισμό βρίσκουμε 2 κύριες πηγές των δημοσιονομικών ελλειμμάτων:

• Μια πολύ ευνοϊκή φορολόγηση για τα εύπορα νοικοκυριά και τις μεγάλες επιχειρήσεις (μείωση του ποσοστού φορολόγησης επί του εισοδήματος,  επαναλαμβανόμενα φορολογικά και κοινωνικά δώρα και μείωση του ποσοστού φορολόγησης επί των εταιριών).
• Μια συνέπεια «χιονοστιβάδας» που προκαλούν τα επιτόκια των τίτλων του χρέους που είναι υψηλότερα από την ανάπτυξη των πόρων των Κρατών (δανειζόμαστε για να πληρώσουμε τους τόκους) – δηλαδή περίπου το 1/3 του τρέχοντος υπολοίπου του γαλλικού δημόσιου χρέους.

Με τη κρίση, το δημόσιο χρήμα που αφιερώθηκε στα σχέδια διάσωσης των τραπεζών επιδείνωσε ακόμα περισσότερο τα δημοσιονομικά ελλείμματα.  Επιβαρυντικός παράγοντας  και εξαιτίας της ύφεσης, υπήρξε επίσης μείωση των φορολογικών εσόδων (λιγότερη κατανάλωση = λιγότερος ΦΠΑ και λιγότερη δραστηριότητα = λιγότερος φόρος επί των εταιριών). Και άρα, συμπληρωματική προσφυγή στο δανεισμό.

Ερώτηση: Απέναντι σε αυτό το χρέος, τα μέτρα τους τα πήραν οι κυβερνήσεις κάτω από την πίεση ποιανού; Μπορούμε να δούμε κάποια ομοιότητα με τα σχέδια διαρθρωτικών προσαρμογών που επιβάλουν οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί θεσμοί στις αναπτυσσόμενες χώρες εδώ και 30 χώρες;

Απάντηση:  Όπως πάντα, πρέπει να ψάξουμε να βρούμε ποιον ωφελεί το έγκλημα! Τα πλήγματα στην απασχόληση επιτρέπουν να ασκηθεί πίεση πάνω στους μισθούς. Ο περιορισμός του πεδίου της δημόσιας σφαίρας, σημαίνει ότι ανοίγονται αγορές στον ιδιωτικό τομέα και επιτρέπεται μια απορρύθμιση της οικονομίας. Η αποδιάρθρωση της κοινωνικής προστασίας, σημαίνει ότι ανοίγει η μεγάλη πόρτα στις ασφαλιστικές εταιρίες και στα ταμεία συντάξεων. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε ότι πίσω από το δέντρο των χρηματαγορών  που απαιτούν «ισχυρά μέτρα των Κρατών», υπάρχει το δάσος των εντολέων, φυσικά των τραπεζών αλλά επίσης και κυρίως εκείνων που τροφοδοτούν με δικά τους κεφάλαια, τις μεγάλες διεθνικές επιχειρήσεις!

Όλα αυτά τα μέτρα, που  τα επιβάλλει ή πιέζει να ληφθούν το ΔΝΤ στο οποίο το G20 έχει αναθέσει τη «διακυβέρνηση» της κρίσης, απορρέουν από την ίδια λογική με τα σχέδια διαρθρωτικών προσαρμογών που επιβάλλονται στις χώρες του Νότου μετά από τη κρίση του χρέους του 1982. Σε αυτές τις χώρες, οι κύριες συνέπειές τους ήταν η εξαθλίωση και η πείνα…

Ερώτηση: Κύρια ερώτηση: Ποια θέση παίρνουν οι δημόσιες υπηρεσίες και οι δημόσιοι υπάλληλοι σε αυτή τη λογική;

Απάντηση: Στη πραγματικότητα, μπορούμε να ξεχωρίσουμε 2 κύριες αιτίες, μια στρατηγική και η άλλη οικονομική.

Στρατηγική, επειδή επιτιθέμενες κατά προτεραιότητα στους δημοσίους υπαλλήλους και στις δημόσιες υπηρεσίες (πρόκειται για μια σταθερή στάση στις χώρες της ΕΕ που αντιμετωπίζουν σχέδια λιτότητας), οι κυβερνήσεις εφευρίσκουν αποδιοπομπαίους τράγους  και έτσι προσπαθούν να διαιρέσουν τον κόσμο της μισθωτής εργασίας.  Στη Γαλλία, η αμφισβήτηση των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων είναι ένας παραλογισμός από την άποψη του πραγματικού ή υποθετικού ελλείμματος των συνταξιοδοτικών ταμείων για τον απλό και προφανή λόγο ότι δεν έχουν συνταξιοδοτικό ταμείο!

Οικονομική τέλος, και αυτό σε πολλά επίπεδα: Μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων, σημαίνει κατ’αρχή αύξηση της ανεργίας των νέων και άρα επιβολή χαμηλότερων μισθών στον ιδιωτικό τομέα, αποδοχή της επισφάλειας και της ελαστικοποίησης, της μερικής απασχόλησης ως εναλλακτικής λύσης στην ανεργία.

Το να μειώνεις το μερίδιο των δημόσιων υπηρεσιών και της δημοσίας διοίκησης, σημαίνει ότι προσφέρεις ένα νέο πεδίο δράσης στον ιδιωτικό τομέα που από τη φύση του, δεν νοιάζεται για το δημόσιο συμφέρον αλλά για το κέρδος. Είναι η περίπτωση της ενέργειας, των μεταφορών, της εκπαίδευσης, της υγείας, των τηλεπικοινωνιών, των οπτικοακουστικών μέσων, και παραμένει εντυπωσιακός ο κατάλογος αυτού που αποτελεί ένα εργαλείο αναδιανομής του πλούτου στις χώρες του Βορρά. Ανάλογα με το αν πρόκειται για μια υπηρεσία προσφερόμενη στο κοινό ή για μια λογική ιδιωτικών συμφερόντων, δεν παρέχονται ούτε  οι ίδιες υπηρεσίες, ούτε με την ίδια τιμή. Αυτή είναι και η διακύβευση της περιόδου, μια διακύβευση πολιτισμού.

Η διατράνωση του νοήματος του συλλογικού κοινωνικού συμφέροντος μέσα από την αλληλεγγύη των αγώνων αποτελεί μια διακύβευση αποφασιστικής σημασίας για τους μισθωτούς και τους πληθυσμούς.

Ερώτηση: Το Σεπτέμβριο 2008, η χρηματιστική κρίση έκανε όλο τον κόσμο «να συνειδητοποιήσει» την ανάγκη να ρυθμιστεί ο χρηματιστικός καπιταλισμός.  Όμως, δεν είμαστε σήμερα καθοδόν να εφαρμόσουμε τις πιο νεοφιλελεύθερες συνταγές;  Πώς αναλύετε αυτούς τους 18 τελευταίους μήνες;  

Απάντηση: Οι διάφορες συναντήσεις του G20, καθώς και ο πρόεδρος Σαρκοζί ή η Κα Μέρκελ, κατάγγειλαν και υποσχέθηκαν να πάρουν αυστηρά μέτρα ενάντια στο χρηματιστικό καπιταλισμό, στα κερδοσκοπικά ξεστρατίσματα, στην απορρύθμιση. Και από τότε μέχρι τώρα, τίποτα!

Οι πιο σημαντικές τράπεζες (οι θεωρούμενες too big to fail)  σώθηκαν από τη χρεοκοπία με σχέδια διάσωσης που δόθηκαν χωρίς κανένα αντάλλαγμα, οι ανοικτές αγορές συνεχίζουν να ακμάζουν, τα κερδοσκοπικά ταμεία ζουν και βασιλεύουν.

Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας έγινε αντικείμενο κερδοσκοπικών επιθέσεων με χρηματιστικά προϊόντα (τα CDS), που κυκλοφορούν έξω από κάθε ρύθμιση και έλεγχο (Over the Counter). Σύμφωνα με την Banque des Reglements Internationaux, το ανεξόφλητο ονομαστικό ποσό των CDS αντιπροσωπεύει περίπου 60.000 δισεκατομμύρια $ (1,2 φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ) και σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τα ABS (άλλο είδος τοξικών παραγώγων) που κατέχονται από τις 20 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες ανέρχονται σε περίπου 800 δισεκατομμύρια ευρώ.  Αυτά τα τελευταία είναι ληξιπρόθεσμα για αναχρηματοδότηση μεταξύ του Μαΐου 2010 και του τέλους του 2010.

Σε μια ομιλία του στο Λονδίνο,  στις 16 του περασμένου Ιουνίου ενώπιον της εταιρίας χρηματαγορών, ο κ. Gonzalez-Paramo, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, απλώς τους συμβούλεψε να ανα-τιτλοποιήσουν (1). Όλοι θυμούνται τη καταστροφική τιτλοποίηση των «subprimes» που βρίσκεται στη ρίζα της χρηματιστικής κρίσης.  Η λύση που φαίνεται ότι υιοθετήθηκε για να βγούμε από τη κρίση είναι λοιπόν να ορμήσουμε στο τοίχο. Το τίμημα κινδυνεύει να είναι τρομερό!

Ο νεοφιλελευθερισμός, θεμέλιο αυτής της απορυθμισμένης οικονομίας που προκάλεσε πάνω από μια τριανταριά οικονομικές και χρηματιστικές κρίσεις από τη δεκαετία του 1980, μεταξύ των οποίων και η παγκόσμια κρίση που περνάμε σήμερα, έχει λαμπρό μέλλον μπροστά του.

Εκτός και αν οι λαοί αποφασίσουν από κοινού να του βάλουν ένα τέλος…