Ελλάδα: η διαιώνιση της υποτέλειας δια του χρέους από τα τέλη του 19ου αιώνα έως το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Eric Toussaint
Μέρος 2ο
Ελλάδα και χρέος: δυο αιώνες έξωθεν παρεμβάσεων των πιστωτών
Σύνοψη 1ου μέρους
Ήδη από την ανακήρυξή της σε ανεξάρτητο κράτος, η Ελλάδα είναι δέσμια δανειακών συμβάσεων (1824, 1825 και 1833) που στο σύνολό τους αντιστοιχούν στο 245% του ΑΕΠ της. Τρεις Μεγάλες Δυνάμεις (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία και Ρωσσία) συνασπίζονται συγκροτώντας έτσι την πρώτη Τρόικα της νεότερης Ελλάδας, η οποία θα επιβάλλει τη μοναρχία του Βαυαρού πρίγκιπα Όθωνα και θα καθυποτάξει τη χώρα δια του χρέους. Η Τρόικα υπερασπίστηκε συστηματικά τα συμφέροντα των μεγάλων τραπεζών του Λονδίνου και του Παρισιού εξασφαλίζοντας της άντληση εκ μέρους τους του μέγιστου δυνατού κέρδους από ένα επονείδιστο χρέος. Ο ελληνικός λαός που κλήθηκε να πληρώσει το υψηλό κόστος μιας σπάταλης και πολεμοχαρούς μοναρχίας προέβη σε διαδοχικές εξεγέρσεις. Αν όμως πέτυχε την αποχώρηση του δεσπότη το 1862 και τη συνακόλουθη αναγνώριση ενός Συντάγματος που του παραχωρούσε θεμελιώδη πολιτειακά και πολιτικά δικαιώματα, δεν κατόρθωσε να σπάσει τα δεσμά του χρέους. Οι Μεγάλες Δυνάμεις διατήρησαν την Ελλάδα σε καθεστώς υποτέλειας και αρνήθηκαν πεισματικά στον ελληνικό λαό την άσκηση της εθνικής του κυριαρχίας. Η μοναρχία και οι άρχουσες τάξεις επιχείρησαν συστηματικά να στρέψουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια στον εθνικισμό με βασικό τους εργαλείο και όχημα τις στρατιωτικές επιχειρήσεις ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Φυσικά, δεν είναι σύμπτωση ότι εδώ και μήνες, και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Γαλλία, δυο μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα αντιστέκονται και προχωρούν ενάντια στις δυνάμεις της συντήρησης και του νεοφιλελευθερισμού. Και επίσης φυσικά, δεν είναι σύμπτωση ότι και τα δυο αυτά μεγάλα κινήματα αντιμετωπίζουν τη συντονισμένη λυσσαλέα αντίδραση των ΜΜΕ που εδώ και μήνες (!) επαναλαμβάνουν μονότονα και σε εικοσιτετράωρη βάση ότι επίκειται η παράδοση και εξαφάνισή τους…
Η συνωμοσία σιωπής και παραπληροφόρησης των αμερικανικών (αλλά και διεθνών) ΜΜΕ ενάντια στον Μπέρνι Σάντερς, στην οποία αναφερθήκαμε εκτενώς σε πρόσφατο κείμενό μας,(1) πήρε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις τις τελευταίες μέρες πριν και αμέσως μετά από τις προκριματικές εκλογές της Καλιφόρνια. Οι αράδες που ακολουθούν έχουν λοιπόν ένα σαφή στόχο: να αποκαταστήσουν την ταλαιπωρημένη -και από τα ελληνικά ΜΜΕ- αλήθεια για τα πραγματικά γεγονότα και κυρίως να προσπαθήσουν να πληροφορήσουν τον Έλληνα πολίτη ο οποίος δέχεται κατά ριπές την παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα του αμερικανικού κατεστημένου.
Όταν ένα βίντεο λέει πάρα πολύ περισσότερες αλήθειες από χίλιες αναλύσεις για τους εφιάλτες, τις αγωνίες και τους αγώνες του σήμερα. Ειδικά όταν προέρχεται από το μεγαλύτερο κίνημα των «από κάτω» που έχει γνωρίσει η κοινωνία της παγκόσμιας βορειοαμερικανικής υπερδύναμης –τουλάχιστον- στις τελευταίες δεκαετίες. Και ακόμα περισσότερο όταν αυτό εκφράζεται και ταυτίζεται με το πανανθρώπινο -και απίστευτα επίκαιρο- απελευθερωτικό κάλεσμα του μεγαλοφυούς Τσάρλι Τσάπλιν λίγο πριν από το Δεύτερο Παγκόσμιο Μακελειό. Δείτε και ακούστε το… 
Προσοχή, αυτό που συμβαίνει με τον Μπέρνι Σάντερς, το κίνημά του και τις αμερικανικές προκριματικές εκλογές ίσως να μην έχει προηγούμενο στην ιστορία της παραπληροφόρησης και της πλύσης εγκεφάλου των πολιτών από μέρους των καθεστωτικών ΜΜΕ! Και όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά σε ολάκερο τον πλανήτη!...
Με απέραντη θλίψη μάθαμε πριν μερικές μέρες το θάνατο της Χέντι Επστάϊν (Hedy Epstein) στα 91 της χρόνια, όταν συναντήσαμε τη νεκρολογία της σε μια από τις αναρίθμητες ιστοσελίδες του κινήματος υποστήριξης στον Μπέρνι Σάντερς. Αυτή η ατρόμητη μικροκαμωμένη, εύθραυστη γηραιά κυρία με τη μεγάλη καρδιά δεν είναι πια ανάμεσά μας για να σώζει την τιμή του ανθρώπινου είδους ενσαρκώνοντας, όσο κανείς άλλος, το ιερό καθήκον της εξέγερσης ενάντια σε κάθε αδικία απανταχού γης!
Αυτό που φάνταζε πριν από μερικά χρόνια ως προειδοποίηση, το ενδεχόμενο δηλαδή ανόδου της άκρας δεξιάς στην Ευρώπη και ανοικτά ή συγκεκαλυμμένα φασιστικών και νεοναζιστικών κομμάτων κατά το παράδειγμα του Μεσοπολέμου, εξαιτίας της μεγαλύτερης οικονομικής-κοινωνικής κρίσης, σήμερα είναι πραγματικότητα.
Δημοσιεύουμε σήμερα το πρώτο μέρος μιας σημαντικής δουλειάς του Ερίκ Τουσέν για την ιστορία του ελληνικού δημόσιου χρέους. Την επόμενη βδομάδα θα δημοσιεύσουμε το δεύτερο μέρος. Ο Ερίκ Τουσέν είναι Βέλγος πολιτικός επιστήμονας και ιστορικός, διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Παρισιού VIII και του Πανεπιστημίου της Λιέγης, όπου και διδάσκει. Είναι πρόεδρος της Επιτροπής για τη Διαγραφή του Χρέους των Χωρών του Τρίτου Κόσμου (Comite pour l'annulation de la dette du Tiers Monde, CADTM). Είναι επίσης μέλος της Προεδρικής Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου του Χρέους (CAIC) στον Ισημερινό, του Διεθνούς Συμβουλίου του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ από την ίδρυσή του το 2001, της επιστημονικής επιτροπής της Attac Γαλλίας, του επιστημονικού δικτύου της Attac Βελγίου, καθώς και της Διεθνούς Επιτροπής της Τετάρτης Διεθνούς (Post-Reunification). Από τον Απρίλη του 2015 είναι επιστημονικός συντονιστής της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους, που δημιουργήθηκε από την τότε Πρόεδρο της ελληνικής Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως μπορεί να κινδυνεύσουν από καταστροφικές πλημμύρες στις παράλιες περιοχές μέχρι το 2060 λόγω των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και της αύξησης του πληθυσμού, προειδοποιεί μελέτη της βρετανικής φιλανθρωπικής οργάνωσης Christian Aid. "Η ταχεία αύξηση των αστικών πληθυσμών κατά μήκος των ακτογραμμών σε όλο τον κόσμο --ένα αποτέλεσμα της φυσικής αύξησης του πληθυσμού και της οικονομικής μετανάστευσης-- σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες απειλές από την κλιματική αλλαγή, θα θέσουν σε κίνδυνο περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους λόγω των πλημμυρών στις παράκτιες περιοχές μέχρι το 2060", επισημαίνει η έκθεση.
O πλανήτης καίγεται - κυριολεκτικά. Η πυρκαγιά στην περιοχή του Φορτ Μακ Μάρεϊ στον Καναδά που μαινόταν επί οκτώ ημέρες καταστρέφοντας το 20% των κατοικιών κι εκτοπίζοντας πάνω από 100.000 ανθρώπους, είναι η τελευταία μιας σειράς από πύρινες λαίλαπες που έχουν ξεσπάσει σε σύντομο χρονικό διάστημα η μία από την άλλη, σε μια Γη που κάθε χρόνο γίνεται και πιο θερμή. 
Τα τελευταία χρόνια προωθείται ως κεντρική πολιτική η ιδιωτικοποίηση της δημόσιας γης, της δημόσιας περιουσίας και των κοινών αγαθών με στόχο, υποτίθεται, την εξασφάλιση χρημάτων για την εξόφληση του δημόσιου χρέους της χώρας, το οποίο ωστόσο συνεχώς αυξάνεται.
Μετά από την απαγόρευσή της από τις αρχές του Μαρόκου, η παγκόσμια συνέλευση του δικτύου CADTM διεξήχθη τελικά από τις 26 μέχρι τις 30 Απριλίου στην Τύνιδα μέσα σε κλίμα αλληλεγγύης και αντίστασης. Οι 59 εκπρόσωποι από 29 χώρες της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής, της Ασίας και της Ευρώπης μπόρεσαν να αναλύσουν την εξέλιξη του συστήματος χρέος και να αναζητήσουν τις καλύτερες στρατηγικές προκειμένου να τελειώνουμε με αυτό το εξουσιαστικό εργαλείο.
Είναι ίσως από τις λίγες φορές που η προεκλογική περίοδος στις ΗΠΑ, έχει αποκτήσει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον εξαιτίας των εκλογικών επιτυχιών των δύο μέχρι χθες αουτσάιντερ: Του πολυεκατομμυριούχου της αγοράς ακινήτων Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος διεκδικεί το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και του «σοσιαλιστή» Μπέρνι Σάντερς που ξεκινώντας από πολύ χαμηλά ποσοστά και χωρίς την άπλετη χρηματοδότηση της αντιπάλου του, πρώην υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον, έχει καταγάγει σημαντικές νίκες στις προκριματικές εκλογές για το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος και έχει δημιουργήσει ένα πρωτοφανές για τα τελευταία χρόνια κίνημα στις ΗΠΑ.
Περνούν πια οι εβδομάδες και οι μήνες και η συνεχώς αναγγελλόμενη από τα γαλλικά ΜΜΕ «κόπωση» και «εξάντληση» του λαϊκού κινήματος ενάντια στον αντεργατικό «νόμο της εργασίας» δεν λέει να επιβεβαιωθεί από τα γεγονότα. Συμβαίνει μάλιστα το ακριβώς αντίθετο. Το κίνημα απλώνεται πια σε όλη τη Γαλλία, ριζοσπαστικοποιείται όσο κανένα άλλο στα τελευταία 30 χρόνια και εφευρίσκει νέες αμεσοδημοκρατικές δομές συσπείρωσης και δράσης των κινητοποιημένων πολιτών, σαν την Nuit Debout, που ριζώνουν πια στις πλατείες πολλών δεκάδων γαλλικών πόλεων! Και είναι ακριβώς επειδή συμβαίνουν όλα αυτά, που η κυβέρνηση Ολάντ-Βαλς, η δεξιά έως ακροδεξιά αντιπολίτευση των Σαρκοζί-Λε Πεν αλλά και σύσσωμο το γαλλικό κατεστημένο δείχνουν μια πρωτοφανή νευρικότητα, απειλούν θεούς και δαίμονες, και εγκαινιάζουν νέες μορφές δράσης των κατασταλτικών (ΜΑΤ, αστυνομία) και προπαγανδιστικών τους μηχανισμών (ΜΜΕ)!
Από τον περασμένο Ιούλιο και μετά, από τότε δηλαδή που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ παραδόθηκε αμαχητί στους δανειστές, το κύριο επιχείρημα της κυβέρνησης ήταν: αποδεχθήκαμε μία σκληρή επώδυνη συμφωνία αλλά κερδίσαμε τουλάχιστον την υπόσχεση για αναδιάρθρωση χρέους.
Το θέαμα ενός υποψηφίου για το Δημοκρατικό χρίσμα που σταματάει σε μια απεργιακή φρουρά εργατών και παίρνει το λόγο για να στηρίξει έμπρακτα την απεργία τους, ήταν αρκούντως σπάνιο για να μην περάσει απαρατήρητο από τα ΜΜΕ των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτό συνέβη την περασμένη Δευτέρα στην Times Square της Νέας Υόρκης, η απεργιακή φρουρά ήταν των 40.000 απεργών του γίγαντα των τηλεπικοινωνιών Verizon, που διεκδικούν συλλογική σύμβαση, και ο υποψήφιος ήταν βέβαια ο Μπέρνι Σάντερς. Προεκλογικό κόλπο ενός ακόμα πολιτικάντη; Δημαγωγία ; «Λαϊκισμός»; Όχι, απλώς συνέπεια και συνέχεια στους αγώνες μιας ζωής στο πλευρό των εργαζομένων. Εξάλλου, η αμέσως προηγούμενη φορά που ο Σάντερς είχε κάνει ακριβώς το ίδιο ήταν μόλις πριν λίγους μήνες, τον περασμένο Οκτώβριο, σε μια άλλη απεργιακή φρουρά, στο Μανχάταν εκείνη τη φορά…
Η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να φέρει οικονομική καταστροφή σε κλίμακα τρισεκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με την πιο ολοκληρωμένη αποτίμηση των οικονομικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής μέχρι σήμερα. Η διεθνής ομάδα οικονομολόγων και επιστημόνων υπολόγισε πως εάν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα συνεχίσουν να αυξάνονται με αμείωτη ένταση, οι οικονομικές ζημιές θα είναι ισοδύναμες με τα περιουσιακά στοιχεία των έξι μεγαλύτερων εταιρειών που είναι εισηγμένες στο αμερικανικό χρηματιστήριο.