![2020 04 29 01 eric toussaint]()
![2020 04 29 02 rosa luxemburg]()
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ για το χρέος
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ για το χρέοςτου Eric Toussaint
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ και το χρέος ως εργαλείο του ιμπεριαλισμού
[Α’ Μέρος1]
Στο βιβλίο της «Η συσσώρευση του κεφαλαίου»2, που δημοσιεύτηκε το 1913, η Ρόζα Λούξεμπουργκ3 αφιέρωσε ένα ολόκληρο κεφάλαιο για το ζήτημα των διεθνών δανείων4, για να δείξει πώς οι μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις της εποχής χρησιμοποιούσαν τις πιστώσεις που χορηγούσαν οι τραπεζίτες τους στις χώρες της περιφέρειας, για να επιβάλλουν την οικονομική, στρατιωτική και πολιτική τους κυριαρχία. Ιδιαίτερα επικεντρώθηκε στην ανάλυση της χρέωσης των νέων κρατών της Λατινικής Αμερικής, που ανεξαρτητοποιήθηκαν μετά από τους πολέμους ανεξαρτησίας της δεκαετίας του 1820, καθώς και του χρέους της Αιγύπτου και της Τουρκίας στον 19ο αιώνα, χωρίς να ξεχνάμε και την Κίνα.
Ο Franck Gaudichaud, διδάκτωρ πολιτικών επιστημών και καθηγητής στο πανεπιστήμιο Jean Jaurès της Τουλούζης όπου διδάσκει ιστορία της Λατινικής Αμερικής, ολοκλήρωσε πρόσφατα ένα ταξίδι στη Χιλή. Ο συγγραφέας του «Χιλή 1970-1973: χίλιες μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο» δέχτηκε να μας παραχωρήσει μία συνέντευξη για να αναπολήσει μαζί μας τους πέντε μήνες κοινωνικής αναταραχής που ταρακούνησαν τη χώρα. 
Η πανδημία του κορονοϊού αποτελεί ένα δραματικό πρόβλημα δημόσιας υγείας και τα ανθρώπινα δεινά που προκαλεί θα είναι τεράστια. Ήδη, στη Δυτική Ευρώπη, τα συστήματα υγείας είναι στο χείλος της ασφυξίας. Αν διαδοθεί μαζικά σε χώρες του Παγκόσμιου Νότου, των οποίων τα ήδη αδύναμα ή πολύ εύθραυστα συστήματα δημόσιας υγείας έχουν υπονομευθεί τρομερά από 40 χρόνια νειφιλελεύθερων πολιτικών, οι θάνατοι θα είναι πάρα πολλοί.
12,5 δισεκατομμύρια ώρες εργασίας κάθε μέρα.
Για άλλη μια φορά, η ευρωπαϊκή πολιτική των συνόρων σκοτώνει. Μεγάλη ένταση διαπιστώνεται και αυξάνεται τις τελευταίες μέρες στα διάφορα συνοριακά σημεία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Οι προσπάθειες των μεταναστών να εισέλθουν στην ελληνική επικράτεια οδήγησαν σε σοβαρές παρεμβάσεις (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης πυροβόλων όπλων) από τις ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας. Από την Δευτέρα 2 Μαρτίου, θρηνούμε την απώλεια τουλάχιστον δύο ατόμων: ενός μικρού παιδιού τεσσάρων ετών που πνίγηκε κοντά στην νήσο Κω ενώ οι Έλληνες ακτοφύλακες προσπαθούσαν να βυθίσουν μια βάρκα μεταναστών που ερχόταν από την Τουρκία και του Μοχάμαντ αλ-Άραμπ, 22 ετών που πυροβολήθηκε στα χερσαία σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Υπάρχει έντονη υποψία ότι ο πυροβολισμός προήλθε από τον ελληνικό στρατό ή από μια παραστρατιωτική ομάδα ενθαρρυμένη από τις πολιτικές των ελληνικών και τουρκικών αρχών (1) Το γεγονός ότι, όπως ισχυρίζονται οι εκπρόσωποι τύπου του ελληνικού στρατού, αυτό είναι το αποτέλεσμα της πρόκλησης του τουρκικού στρατού, δεν υποβαθμίζει την σοβαρότητα των γεγονότων. Αιτία είναι η πολιτική της Ελληνικής κυβέρνησης, της Τουρκικής κυβέρνησης και της Ευρώπης. Η ακραία βία της αστυνομίας και του στρατού κατόπιν εντολών της Ελληνικής κυβέρνησης, καθώς και η αναστολή του δικαιώματος ασύλου στην Ελλάδα έτυχαν της ισχυρής υποστήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεκριμένα από την Πρόεδρο Ursula Von der Leyen που ευχαρίστησε την Ελλάδα και την χαρακτήρισε ως την "ασπίδα" της Ευρώπης σε αυτές τις "δύσκολες στιγμές"(2).
Πως μπορεί να εξηγηθεί το “αξιοπερίεργο” γεγονός ότι περίπου σύσσωμα τα ΜΜΕ ολάκερου του κόσμου, και οι διάφοροι “αναλυτές” τους, αναλώνονται καθημερινά σε διαπιστώσεις του είδους “ο Τραμπ θα επανεκλεγεί” καθώς “οι Δημοκρατικοί είναι διαιρεμένοι” και “δεν τα πάνε καθόλου καλά”; Και επίσης, πώς μπορεί να εξηγηθεί το ακόμα πιο “αξιοπερίεργο” γεγονός ότι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα ίδια βλέπουμε να επαναλαμβάνουν καθημερινά τόσοι και τόσοι αριστεροί που διακρίνονται εξάλλου για την αδιαφορία που δείχνουν για τις αμερικανικές εξελίξεις; Και για να γίνουμε σαφέστεροι, πως εξηγούνται όλες αυτές οι “αξιοπερίεργες” αναλύσεις, τοποθετήσεις, προβλέψεις και προφητείες όταν η χειροπιαστή καθημερινή πραγματικότητα της αμερικανικής κοινωνίας τις διαψεύδει κατηγορηματικά;
Τώρα, που ακόμα και οι πιο σκεπτικιστές και δύσπιστοι δείχνουν ότι αρχίζουν -επιτέλους!- να αντιλαμβάνονται πως ο Μπέρνι Σάντερς αναδεικνύεται σε πάρα πολύ σοβαρό υποψήφιο για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών, νομίζουμε ότι έχει έλθει η ώρα να εξετάσουμε τι είναι αυτό που κάνει το περιεχόμενο της υποψηφιότητάς του να είναι πρωτόγνωρο, ιστορικών διαστάσεων και -στην κυριολεξία- επαναστατικό. Με λίγα λόγια, τι είναι αυτό που κάνει τους κάθε λογής αντιπάλους του, από τον Τραμπ μέχρι το κατεστημένο των Δημοκρατικών και τους μεγάλους καπιταλιστές που κυβερνούν τον κόσμο, να φοβούνται τόσο πολύ αυτόν τον Μπέρνι που προελαύνει, και να κάνουν τα πάντα για να τον « εξουδετερώσουν »...
Όταν το βράδυ της πρώτης μέρας των γαλλικών απεργιακών κινητοποιήσεων προειδοποιούσαμε ότι “Η αναμέτρηση της κυβέρνησης Μακρόν με τη γαλλική κοινωνία, που άρχισε την Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2019, δεν είναι παίξε γέλασε”. Ότι “Μυρίζει μπαρούτι και είναι ξεχωριστή, σαν εκείνες τις σπάνιες που έγραψαν ιστορία στη Γαλλία και στην οικουμένη”. Και ότι “ θα συνεχιστεί και θα κλιμακωθεί τις επόμενες μέρες, και πιθανότατα τις επόμενες βδομάδες”, σίγουρα δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι αυτές οι κινητοποιήσεις θα σπάσουν κάθε ρεκόρ διάρκειας μπαίνοντας σε λίγο στον τρίτο μήνα τους! Να λοιπόν γιατί αυτό που στις 5 Δεκεμβρίου ήταν μια παρακινδυνευμένη πρόβλεψη, είναι σήμερα η κοινότυπη διαπίστωση εχθρών και φίλων: “Δεν πρόκειται πια για μια “απλή”, έστω και πολύ μεγάλη, απεργιακή κινητοποίηση ενάντια στην κυβερνητική (αντι)μεταρρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος. Ούτε καν για ένα παλλαϊκό ξέσπασμα χωρίς αύριο. Κατά κοινή -πλέον- ομολογία, πρόκειται για μια όλο και πιο καθαρόαιμη πολιτική κινητοποίηση ιστορικών διαστάσεων με μια δυναμική που, σε συνδυασμό με την άκαμπτη μακρονική νεοφιλελεύθερη αλαζονεία, δημιουργεί το πιο εκρηκτικό από τα κοινωνικά κοκτέηλ! Ναι, χωρίς αμφιβολία η Γαλλία μοιάζει σήμερα με ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί!…” (1)
Το λιγότερο που θα μπορούσαμε να πούμε για την -πάντα υπό εξέλιξη- μεγάλη γαλλική απεργία στις μεταφορές, στην εκπαίδευση, στην υγεία και αλλού, είναι ότι δεν έχει προηγούμενο: Έχοντας ξεκινήσει πέρυσι, στις 5 Δεκεμβρίου, συμπληρώνει ήδη 40 μέρες όχι μόνο απεργίας αλλά και συνεχών κάθε λογής κινητοποιήσεων και μαζικών διαδηλώσεων, ξεπερνώντας έτσι σε διάρκεια ακόμα και την ιστορική απεργία του Μάη του 1968! Πρόκειται αναμφίβολα για τη μεγαλύτερη και την πιο ουσιαστική εργατική κινητοποίηση ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και κυβερνήσεις που έχει γνωρίσει στα τελευταία 40 χρόνια όχι μόνο η Γαλλία αλλά και η Ευρώπη και -ίσως- ολάκερος ο κόσμος!... 
Ο απολογισμός αυτής της διαδικασίας είναι αρνητικός από το Α μέχρι το Ω. Από την COP1 έως την COP24, οι κυβερνήσεις βάλθηκαν να βρούν μέσα για να μην μειώσουν τις εκπομπές τους, ή να τις κάνουν να μειωθούν από άλλους, ή να κάνουν σαν να τις μειώνουν μετακομίζοντάς τες, ή να αποκτήσουν νέες αγορές ως αντιστάθμισμα της δέσμευσής τους να τις μειώσουν με ομοιοπαθητικές δόσεις, ή να κάνουν να υιοθετηθεί η παράλογη ιδέα ότι το να μην κόβεις ένα δέντρο ισοδυναμεί με το γεγονός ότι δεν καίς ορυκτά καύσιμα.
Στην τελευταία του ταινία, ο Κώστας Γαβράς καταγγέλλει την ωμή συμπεριφορά των Ευρωπαίων πολιτικών ηγετών στη διάρκεια της ελληνικής κρίσης το 2015. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα αξιέπαινο εγχείρημα. Όμως, είναι λυπηρό ότι αποσιωπά αρκετά σημεία που σημάδεψαν εκείνη την περίοδο.
Τι συμβαίνει τούτες τις μέρες στη Βολιβία; Και αν έχουμε να κάνουμε με ένα πραξικόπημα, τι θέλουν και επιδιώκουν και ενάντια σε ποιον στρέφονται οι πραξικοπηματίες; Την σαφέστερη και καλύτερη απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα την δίνει η ίδια η πρωταγωνίστρια του πραξικοπήματος, η αυτοανακηρυγμένη “μεταβατική πρόεδρος” της χώρας Ζανίν Άνιες όταν τολμά να τουϊτάρει τον εξής εύγλωττο διακαή πόθο της: “Ονειρεύομαι μια Βολιβία απαλλαγμένη από τις σατανικές ιθαγενικές ιεροτελεστίες, η πόλη δεν είναι για τους “Ινδιάνους”, καλύτερα αυτοί να πάνε στο Αλτιπλάνο ή στο Τσάκο”. Όπου Αλτιπλάνο είναι τα (πολύ ψηλά) βουνά και Τσάκο η άνυδρη σαβάνα…